مصاحبه‌ای که در ادامه میاد مربوط به المپیادهای پزشکی هستش. زهره عزیز زحمتش رو کشیده که خودش مدال نقره کشوری داره. خوندن این مصاحبه رو به شدت به بچه‌هایی که تازه دانشگاه رو شروع کردن توصیه می‌کنم: شاید واقعاً روش و راهتون رو عوض کرد و جذب المپیاد شدید…
معرفی:
سلام عرض می‌کنم خدمت همه دوستان من زهره تاج آبادی هستم، دانشجوی ترم یازده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی.
دو سال پیش در نهمین دوره المپیاد دانشجویی علوم پزشکی، حیطه تفکر علمی در علوم پایه شرکت کردم و به لطف خدا تونستم مدال نقره کشوری رو در بخش انفرادی کسب کنم. در این مصاحبه قرار هست در مورد المپیاد دانشجویی علوم پزشکی وزارت بهداشت، مزایای شرکت در المپیاد و کسب رتبه، حیطه‌های المپیاد، مراحل المپیاد، چگونگی آشنایی و ثبت‌نام صحبت کنم. پیشاپیش امیدوارم این مصاحبه براتون مفید واقع بشه.
معرفی المپیاد دانشجویی علوم پزشکی وزارت بهداشت:
المپیادهای علمی دانشجویی علوم پزشکی وزارت بهداشت، حدود دوازده سال هست که به صورت سالانه در حال برگزاریه و هرسال یکی از دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور، میزبان برگزاری این المپیادها می‌شه. امسال داوطلبین المپیاد دارند برای دوره دوازدهم این المپیادها آماده می‌شن. المپیادهای علوم پزشکی از بدو برگزاری تا به حال دچار یکسری تغییرات اساسی شدن از جمله تعداد و موضوعات حیطه‌های المپیاد، مراحل و نحوه برگزاری آزمون‌ها، شرایط ثبت‌نام و…
بعضی از شرایط و قوانین شرکت در المپیادها و مراحل مختلف آزمون ثابت هستند و بعضی هم هر سال توسط وزارت بهداشت دچار تغییرات جزئی می‌شن، که این تغییرات زمان ثبت‌نام دانشجوها اطلاع‌رسانی می‌شه.
المپیاد علوم پزشکی وزارت بهداشت، هر ساله در دو بخش انفرادی و تیمی برگزار می‌شه که هر بخش متشکل از یک یا چند مرحله آزمون هست. افرادی که در مرحله غربالگری بخش انفرادی پذیرفته بشن، به مراحل بعدی آزمون انفرادی راه پیدا می‌کنند و همچنین به‌عنوان اعضای تیم توسط دانشگاه به وزارت بهداشت معرفی می‌شن تا در مراحل تیمی هم حضور پیدا کنند.
تشکیل تیم‌ها معمولاً بین افراد پذیرفته شده در مرحله اول انفرادی در هر دانشگاه، یا بین دانشگاه‌های یک قطب صورت می‌گیرد. اولین آزمون انفرادی معمولاً فروردین – خرداد هر سال برگزار می‌شه و مراحل بعدی آزمون انفرادی و همچنین آزمون تیمی معمولاً تیر- شهریور ماه برگزار می‌شه و بعد از اعلام نتایج، مراسم اختتامیه و اهدای مدال و جوایز انجام می‌شه. سبک برگزاری آزمون‌های انفرادی و گروهی برای هر حیطه، خاص همون حیطه هست.
به‌همین خاطر هر ساله با شروع ثبت‌نام متقاضیان شرکت در المپیاد، اطلاعیه‌ای در مورد این‌که آزمون‌های انفرادی و تیمی هر حیطه به چه صورت هست، شامل چه قسمت‌هایی هست، در چند مرحله انجام می‌شه و… توسط وزارت بهداشت روی سایت قرار میگیره. برای مرحله گروهی هم عموماً علاوه‌بر آزمون حضوری، هر تیم باید یک کار (گروهی پروپوزال ،گایدلاین، پروژه و…) طی مهلتی که تعیین می‌شه و پیرامون موضوعی که اعلام می‌شه بنویسه، تحویل بده و در صورت پذیرفته شدن زمانی‌که مرحله حضوری آزمون‌های تیمی برگزار می‌شه کار تدوین شده رو برای داوران ارائه بده و دفاع کنه. هر دانشجویی که تمایل داره یه دید کلی نسبت به هر حیطه و نحوه برگزاریش پیدا کنه و با سبک آزمون‌های هر حیطه آشنا بشه، می‌تونه به سایت وزارت مراجعه کنه و اطلاعیه‌ها و سوالات دوره‌های قبلی رو دانلود و مطالعه کنه.
حیطه های المپیاد:
درحال حاضر المپیادهای دانشجویی علوم پزشکی شامل حیطه‌های زیر هستند:
تفکر علمی در علوم پایه
استدلال بالینی
آموزش پزشکی
مدیریت نظام سلامت
کارآفرینی در بستر دانشگاه هزاره سوم
مطالعات میان رشته‌ای علوم انسانی و سلامت
بعضی از این حیطه‌ها از زمان برگزاری اولین دوره المپیاد پایه ثابت همه دوره‌ها بودند و بعضی دیگه هم مثل حیطه آموزش پزشکی و کارآفرینی، طی چند سال اخیر به این سری المپیادها اضافه شدند و بعضی حیطه‌ها هم قبلاً برای چند سال وجود داشتند و دیگه توی لیست نیستند. هر سال اطلاعیه اولیه المپیادهای علوم پزشکی وزارت بهداشت معمولاً حوالی آبان‌ماه – دی‌ماه روی سایت وزارت منتشر می‌شه، البته که این بازه زمانی فیکس و دقیق نیست و باید همیشه پیگیر سایت بود اما اکثراً طی همین چند ماهی که ذکر کردم اطلاعیه‌های مربوط به المپیاد علوم پزشکی دوره آتی، توسط وزارت ابلاغ می‌شه. هر سال برای هر کدوم از حیطه‌های المپیاد، محور موضوع اصلی مشخص و اعلام می‌شه. برای مثال موضوع اصلی حیطه تفکر علمی در علوم پایه دوره نهم افسردگی بود، و موضوع این حیطه در دوره دوازدهم دیابت هست.
همین‌طور بر سایر حیطه‌ها هم یک موضوع اصلی و محوری اعلام می‌شه تا داوطلبین هر حیطه بدونن که برای آمادگی بیشتر باید روی چه موضوعی مطالعه و تمرکز داشته باشند و اطلاعات کسب کنند.
با اعلام موضوعات اصلی هر حیطه، برای هر کدام از حیطه‌ها منابعی معرفی می‌شه تا دانشجوها تمرکز مطالعه شون رو برای آزمون روی منابع معرفی‌شده بذارن. برای حیطه تفکر علمی در علوم پایه عموماً رفرنس مشخصی تعیین و معرفی نمی‌شه چون این حیطه محوریتش ریسک و پژوهش و مقاله خوانی و… هست با اعلام موضوع اصلی داوطلبین این حیطه برای مطالعه و تمرین باید از دیتا بیس های معتبر مقالات مروری و اورجینال رو دانلود کنند و با مطالعه و تمرین روی مقالات، هم دانش‌های لازم در مورد موضوع مربوطه را کسب کنند و هم برای قسمت‌های مختلف آزمون تمرین کنند.
رفرنس های حیطه استدلال بالینی هم درواقع همون رفرنس های دروس ماژور رشته پزشکی (داخلی، اطفال، جراحی، زنان) هستند. برای سایر حیطه‌ها هم کتب، گایدلاین، مقالات و… مرتبط با موضوع به‌عنوان منبع تعیین و اعلام می‌شه.
بعضی از منابع، فایل شون توسط وزارت روی سایت آپلود می‌شه و داوطلبین می‌تونن استفاده کنن. توی بعضی از دانشگاه‌ها هم واحدهای استعداد درخشان یا المپیاد، بعضی از منابع رو تهیه می‌کنن و در اختیار دانشجوها قرار می‌دن. بعضی از منابع رو هم خود داوطلبین می‌تونن کتابش رو تهیه کنن.
شرایط و نحوه ثبت‌نام:
شروع ثبت‌نام المپیادهای علمی وزارت بهداشت، هر سال عموماً بعد از انتشار اطلاعیه مربوط به دوره جدید المپیاد توسط وزارت انجام می‌شه. بعضی از دانشگاه‌ها ثبت‌نام دانشجوهای متقاضی برای شرکت در المپیاد رو خودشون انجام می‌دن معمولاً اطلاع‌رسانی و فراخوان ثبت‌نام و اخبار مربوط به المپیاد توسط واحد استعدادهای درخشان یا واحد المپیاد در هر دانشگاهی انجام می‌شه.
به‌همین خاطر دانشجوهایی که تمایل به ثبت نام و شرکت در المپیاد دارن بهتره از طریق این واحدها در دانشگاهشون، پیگیر اخبار المپیاد باشن، مثلاً سایتشون رو چک کنن یا بردها رو مطالعه کنن و… گاهی هم ممکنه ثبت نام متقاضیان شرکت در المپیاد مستقیماً از طریق سایت وزارت و توسط دانشجو انجام بشه، که خب نحوه ثبت‌نام هم توسط وزارت بهداشت تعیین و اعلام می‌شه.
اکثر دانشگاه‌ها برای آمادگی دانشجویان هر حیطه، یکسری دوره‌ها و کارگاه‌ها و کلاس‌های آمادگی برای داوطلبین هر حیطه برگزار می‌کنن، که دانشجوها می‌تونن اطلاعیه‌های مربوط به برگزاری کلاسها رو از طریق واحد استعداد درخشان یا واحد المپیاد در دانشگاه خودشون پیگیری کنن و برای تمرین و آمادگی بیشتر، در صورت تمایل توی دوره‌های آمادگی المپیادی که در دانشگاه خودشون برگزار می‌شه شرکت کنن.
ثبت‌نام در المپیاد شرط معدل نداره. به‌عبارتی هر دانشجویی با هر معدلی می‌تونه برای شرکت در المپیاد ثبت‌نام کنه. شرکت در المپیاد محدود به هیچ دانشگاهی هم نیست پس هر دانشجویی از هر دانشگاهی از هر سه تیپ می‌تونه برای شرکت در المپیاد ثبت‌نام کنه.
طبق تصمیمات اخیر وزارت بهداشت، در حیطه‌های کارآفرینی در بستر دانشگاه‌های هزاره سوم و مطالعات میان رشته‌ای علوم انسانی و سلامت همه دانشجویانی که در مقطع کارشناسی، کارشناسی‌ارشد، دکترای عمومی، Phd، دستیاری (پزشکی دندان‌پزشکی و داروسازی) رشته‌های علوم پزشکی مشغول به تحصیل هستند می‌تونن برای شرکت در المپیاد ثبت‌نام کنن و برای سایر حیطه‌ها تنها دانشجویان مقاطع کارشناسی، کارشناسی‌ارشد و دکترای عمومی رشته‌های علوم پزشکی اجازه ثبت‌نام دارند.
دانشجوهایی که جدیداً فارغ‌التحصیل شدن، تنها در صورتی مجاز به ثبت‌نام و شرکت در المپیاد هستن که زمان برگزاری اولین آزمون المپیاد کشوری بیشتر از شش ماه از تاریخ فارغ التحصیلی شون نگذشته باشه.
هر دانشجویی در هر سال می‌تونه تنها در یک حیطه ی المپیاد شرکت کنه و حضور داشته باشه. محدودیتی از نظر انتخاب حیطه المپیاد طی سال‌های مختلف وجود نداره یعنی مثلاً اگر کسی در دوره دوازدهم در حیطه آموزش پزشکی شرکت کنه و رتبه بیاره، می‌تونه سال بعدی در همین حیطه یا حیطه‌های دیگه شرکت کنه.
اما اگر نفر اول کشوری در حیطه‌ای بشه، سال‌های آینده مجاز به شرکت مجدد در همون حیطه نیست. جز همین چند مورد ذکر شده، محدودیت دیگه‌ای برای ثبت‌نام در المپیاد وجود نداره.
مزایای کسب رتبه:
نتایج نهایی المپیاد به‌طور مجزا برای قسمت انفرادی و قسمت تیمی هر حیطه در مراسم اختتامیه (که عموماً بلافاصله بعد از اتمام آزمون‌های انفرادی و گروهی برگزار می‌شه) اعلام می‌شه و اهدای مدال‌ها و جوایز هم در همون مراسم اختتامیه صورت میگیره.
در بخش انفرادی در هر حیطه به تعدادی از افراد مدال طلا، به چند نفر مدال نقره، به تعدادی مدال برنز تعلق می‌گیرد. افراد بعدی هم بسته به امتیازشون ممکنه بهشون دیپلم افتخار اعطا بشه که البته در بعضی از دوره‌ها فقط اهدای مدال انجام شده و دیپلم افتخار به داوطلبین داده نشده.
تعداد افرادی که مدال طلا، نقره، برنز یا دیپلم افتخار می‌گیرند عدد ثابتی نیست و بستگی به نمرات افراد و محاسبات داوران و مصححین داره.
معمولاً امتیازات بخش‌های انفرادی و تیمی به‌صورت جداگانه محاسبه می‌شه. کسانی که در بخش انفرادی حد نصاب نمرات رو کسب کنن می‌تونن وارد مرحله تیمی بشن اما عموماً امتیازات انفرادی در مرحله تیمی یا برعکس تأثیری نداره البته در بعضی دوره‌ها تأثیراتی داشته به‌طور کلی هر دوره باید دید که وزارت چه تصمیماتی رو میگیره و چه تغییراتی رو اعمال می‌کنه.
همراه با مدال هم کارت هدیه‌ای به برگزیدگان اعطا می‌شه که بسته به رنگ مدال مبلغ هدیه هم متفاوت هست. (مثلاً یک میلیون، یک و پانصد، دو میلیون و…)
سه مدال طلای کشوری اول در هر حیطه در بخش انفرادی، و اعضای تیمی که مدال طلا در حیطه تیمی را کسب می‌کنه (مشروط براینکه هر کدوم از اعضای تیم منتخب حداقل هشتاد درصد نمره کسب شده نفر سوم در بخش انفرادی را در مرحله انفرادی کسب کرده باشند) مستقیماً عضو استعداد درخشان می‌شن و خب عضویت در استعداد درخشان هم مزایای خاص خودش رو داره که با جستجو در اینترنت می‌تونید اطلاعیه کاملی مثل شرایط عضویت، مزایا و … پیدا کنید.
به‌علاوه کسب مدال (بسته به رنگ مدال) برای تکمیل امتیاز دانشجوی نمونه یا تکمیل چهل امتیاز دستیاری برای فرد منتخب امتیاز داره. که امتیاز هر مدال برای هر حیطه هم در آیین‌نامه‌های مربوطه درج شده. بعلاوه افرادی که موفق به کسب مدال طلا در هر حیطه و همچنین مدال طلا، نقره یا برنز در حیطه آموزش پزشکی بشن می‌تونن در صورت تمایل به‌طور هم زمان در دوره مجازی مقطع کارشناسی‌ارشد رشته آموزش و آموزش پزشکی مشغول به تحصیل بشن.