توضیح اول: اطلاعات پیش رو، حاصل مصاحبه انجام شده توسط دکتر یاسمن سیاری با افرادی است که این مسیر تحصیلی را طی کرده اند و ابتدا در پروفایل اینستاگرام با آدرس _lifearound_me آپلود شده است. به تاریخ انجام مصاحبه دقت کنید، زیرا قوانین تحصیلی و مهاجرتی ممکن است در طول زمان تغییر کرده باشند.
خودتون رو معرفی کنید و بگید در چه رشته‌ای مشغول هستید؟
شمیم هستم بیست و نه سال دارم. کارشناسی مهندسی مواد و مهندسی مکانیک (شرایط تحصیل هم زمان در دو رشته برای دانشجویان ممتاز) و کارشناسی ارشد مهندسی مواد دانشگاه امیرکبیر. الان هم دانشجوی دکتری مهندسی مکانیک دانشگاه ETS (دانشکده فنی دانشگاه کبک) در مونترال کانادا. حوزه کاری من الکتروشیمی است.
دلیل مهاجرت شما چه بود و چه چیزی نیروی محرکه شما بود؟
ترم آخر کارشناسی ارشد تصمیم گرفتم وارد بازار کار بشم و کارم رو در یک شرکت خصوصی شروع کردم. امکان ادامه تحصیل در مقطع دکتری بدون آزمون ورودی رو داشتم ولی به دلیل اینکه از نظر من دکتری خوندن در ایران در آن مقطع زمانی منطقی نبود تصمیم گرفتم که فقط کار کنم. اون زمان اصلا به فکر مهاجرت نبودم و فکر می‌کردم می‌تونم به مملکتم خدمت کنم. همکارهای فوق‌العاده‌ای داشتم که همگی باسواد و خوش‌فکر بودن. اما تلنگر اصلی برای مهاجرت از همونجا شروع شد. در آن شرکت سر و کار ما با گمرکات و اداره استاندارد مستقر در آنجا بود. من اونجا با فساد آشنا شدم. متوجه شدم که چطوری این فساد، کارهای درست و اصولی رو نابود میکنه. بعد از سه سال هم تصمیم گرفتم کار تخصصی‌تر در یک محیط صنعتی رو تجربه کنم (البته اون زمان کار اپلای رو شروع کرده بودم).
به مدت یک سال و نیم در یک کارخونه سازنده قطعات خودرو به عنوان R&D مشغول شدم. در اونجا هم علاوه بر اینکه مدیریت بی‌سواد، غیر سیستماتیک، اوج اتلاف وقت کارکنان، و همکاران بد رو تجربه کردم، با رانت‌بازی، تقلب، فروش قطعات بی‌کیفیت، مدرک‌سازی برای خودروسازهای آشنا شدم.
خلاصه اینکه انگیزه اصلی برای مهاجرت مشاهدات من از محیط‌های کاری بود و احساس کردم نه تنها نمی‌تونم کارمند خوبی باشم، بلکه هیچ‌وقت نمیشه بدون “هم‌رنگ جماعت شدن” بیزینس شخصی موفقی در صنعت داشت.
چطور کاراهای اپلای رو شروع کردید، آیا استادی داشتید؟
مراحل تکمیل اپلیکیشن برای اون کشور و دانشگاه توضیح میدید؟ (اگر فرقی هست ذکر کنید)
دو سال پیش که تصمیم مهاجرتم جدی شد کلاس ده جلسه ای رایتینگ تافل استاد خادم رو ثبت‌نام کردم. اونجا با دوست قدیمیم (همسرم) صمیمی‌تر شدم و رابطه جدی‌تری بینمون شکل گرفت. با دیدن اینکه مسیرمون یکی است از اونجا به بعد کارامون رو با هم پیش بردیم شروع کردیم به ایمیل زدن به دانشگاه های کانادا و آلمان و اپلای برای پوزیشن‌های بقیه دانشگاه‌های اروپا (دانشگاه هایی مثل Chalmers ,KTH, Delft, DTU, Uppsala, و… پوزیشن‌های دکتری رو داخل وب‌سایت میذارن که اپلای کردنشون هم رایگان است).
به دلیل رقابت زیاد، مسیر سخت بود و پر از ناامیدی چون درصد پایینی از ایمیل‌ها جواب داده می‌شد. مسئله اصلی که انتخاب ما را محدود می‌کرد این بود که ما دنبال پذیرش هم‌زمان دکتری بودیم و این کار رو بسیار سخت می‌کرد. به همین دلیل تصمیم گرفتیم شهرهای پر دانشگاه رو انتخاب کنیم و روی اونها متمرکز شیم و انتخاب اصلی ما شهر مونترال شد. استادی من رو در دانشگاه فعلی پذیرفت. از اون‌جایی که به واسطه همسرم از پذیرش دو نفره در یک جای دیگه مطمئن بودم. تونستم بدون ترس با استاد راجع به اینکه ما دنبال موقعیتی هستیم که هر دو با هم تحصیل کنیم صحبت کردم و خوشبختانه استاد رزومه هر دو رو بررسی کرد و مصاحبه اسکایپی انجام شد و هر دو اپلای کردیم. در این دانشگاه داشتن سوپروایزر برای اپلای الزام است و یک پروپوزال برای پروژه مورد نظر برای مقطع دکتری حین اپلای باید ارائه بشه که استاد تو این زمینه کمک میکنه
چطور اسکان پیدا کردید؟
شش ماه پیش وارد کانادا شدیم و به دلیل قوانین قرنطینه به مدت چهارده روز در خانه ای موقت قرنطینه بودیم. بعد از اون آپارتمانی رو از دانشگاه اجاره کردیم. اجاره آپارتمان از دانشگاه در شهر مونترال معمولاً پر هزینه‌تر است. با توجه به اینکه کار آزمایشگاهی ما زیاد است و رفت و آمد زیادی داریم، ترجیح میدیم نزدیک دانشگاه باشیم.
چه آینده شغلی ای در انتظار شماست؟
من شخصا جویای کار نبودم و نمی‌تونم نظر قطعی از بازار کار بدم اما طبق شنیده ها:
– فارغ‌التحصیلان مقطع دکتری در کانادا سخت وارد بازار کار میشن اصطلاحاً overqualified هستند.
– به طور کلی دو استان کبک و اونتاریو در زمینه صنعتی قوی‌تر هستند و امکان کاریابی تو این دو استان بیشتر است.
– از بیزینس‌های شخصی و دانش بنیان حمایت میشه.
– بعد از گرفتن اقامت دائم کانادا میشه برای کار در آمریکا اپلای کرد.
– اساتید دانشگاه کانادا حقوق و شرایط خوبی دارن (حقوق سالیانه صد الی صد و نود هزار دلار) برای کسانی که علاقه‌مند باشن در محیط آکادمیک بمونن شرایط ایده‌آلی محسوب میشه.
کلام آخر :
۱. اگر تصمیم به پذیرش دونفره دارین و برای شما نگرانی ویزای سینگل آمریکا وجود نداره، آمریکا به دلیل تعداد بالای دانشگاه، خیلی گزینه بهتر و راحت‌تری است و سریع‌تر به نتیجه می‌رسید. مورد دیگه برای اینکه هر دو نفر پذیرش بگیرن این است که سطح توقع را نسبت به رنک دانشگاه کمی پایین‌تر بیارید.
۲. نکته خوب برای کسانی که با هزینه خودشان تصمیم به اپلای دارند: شهریه دانشگاه های فرانسوی زبان (به‌غیر از مکگیل و کونکوردیا) استان کبک برای دانشجویان دکتری اینترنشنال برابر با دانشجویان بومی است. درواقع شهریه سالانه به‌جای شانزده هزار دلاری، کمتر از چهار هزار دلار می‌شود. همچنین برای دانشجوهای مقطع مستر هم درصورتی‌که معدل ترم اول شان از حد مشخصی بالاتر شود، می‌توانند درخواست معافیت برای پرداخت شهریه اضافه را بدهند و ترم‌های بعد شهریه برابر با دانشجویان بومی را بدهند. همچنین دانشجویان در کل کانادا مجاز به بیست ساعت کار (حداقل حقوق کاری در مونترال ساعتی سیزده و نیم دلار) در هفته هستند که این می‌تواند بخش زیادی از هزینه‌هایشان را پوشش دهد.
۳. برخلاف آمریکا، در کانادا ویزای همراه (پارتنر یا همسر) از نوع ویزای کاری است و همراه می‌تواند به‌صورت فول تایم کار کند. همچنین در صورت شرکت در کلاس های دولتی آموزش زبان فرانسه به مدت یک سال ماهیانه حدود هشت صد دلار کمک‌هزینه دریافت کند.
۴. اپلای و مهاجرت سختی‌های زیادی داره، دوستان زیادی دارم که در این مسیر هستند و همچنان سختیش رو می‌بینم. بعد از رسیدن به این‌جا متوجه شدم خیلی از آدما هم زمان برای چند دانشگاه اپلای می‌کنن و پوزیشن دکتری می‌گیرن. ولی استادهای سوپروایزر رو در جریان انتخابشون نمیذارن. وظیفه انسانی ما حکم میکنه اگر تصمیم می‌گیریم دانشگاه x رو انتخاب کنیم، پذیرشمون رو در دانشگاه های دیگه کنسل کنیم و به استاد اطلاع بدیم که به ما آفر دیگری رو پذیرفتیم. این کار خیلی حرفه‌ای‌تر است و مطمئن باشید استاد ازتون تشکر و براتون آرزوی موفقیت میکنه. بعضی اساتید فکر می‌کنند که ایرانی ها با مشکل گرفتن ویزا مواجه هستند و میگن که ما چندین دانشجوی ایرانی گرفتیم و الان دو سال است که نتونسته ویزا بگیره و برای همین ریسک نمی‌کنیم و از ایران دانشجو نمی‌گیریم (امکان ویزا نگرفتن و طولانی شدن پروسه ویزا است ولی این اساتید بنده خدا پیچونده شدن چون دانشجو جای دیگری مشغول تحصیل است). همه ما از شرایط کشورمون و سختی مسیر اپلای آگاهیم پس بهتر است که بعد از گذر خودمون، این مسیر رو برای سایرین ناهموار تر از اینی که هست نکنیم.
برای اطلاع از کلاسهای انگلیسی مجموعه کلیک کنید.