تحقیقات در مورد “شفقت به خود“ در دهه گذشته فواید آن را برای زندگی بهتر نشان داده است. افرادی که نسبت به خود دلسوزتر هستند تمایل بیشتری به شادی، رضایت از زندگی، روابط بهتر و سلامت جسمانی دارند.
آنها همچنین انعطاف لازم برای مقابله با رویدادهای استرس زا مانند طلاق، مشکلات سلامتی، افت تحصیلی را دارند.
شفقت به خود مستلزم این است که با خود به گونه ای رفتار کنید که با دوستی که روزگار سختی را میگذراند رفتار میکنید، حتی اگر آن دوست مهربانی شما را نپذیرد.
ما میتوانیم یاد بگیریم که علی رغم نقص‌های درونی و بیرونی، خود و زندگی‌مان را در آغوش بگیریم و قدرت لازم برای پیشرفت را فراهم کنیم.
به عنوان مثال، تصور کنید که بهترین دوست تان بعد از شکست عاطفی با شما تماس می گیرد و گفتگو اینطور پیش می رود
“سلام چطوری؟”
او در حالی که بغضش را میخورد، می گوید: «وحشتناک! کسیکه باهاش بیرون میرفتم رو یادت میاد؟ خب، او اولین مردیه که واقعاً در موردش حس خوبی دارم. دیشب به من گفت که خیلی بهش فشار میارم و فقط میخواد با هم دوست باشیم. من داغون شدم.»
آهی می‌کشی و می‌گویی: «خب، برای اینکه کاملاً صادق باشیم، احتمالاً به این دلیله که زشت و کسل‌کننده هستی، حالا به اینکه ادم وابسته ای هستی اشاره نمیکنم، حداقل هم ۱۰ کیلو اضافه وزن داری، لباس پوشیدنت هم تعریفی نداره و موهات هم که خوشرنگ نیست. من میگم بهتره تمومش کنی، چون واقعاً هیچ امیدی به پیدا کردن کسی نیست که تو رو دوست داشته باشه. یعنی صادقانه بگم، تو لیاقتش رو نداری!!»
آیا تا به حال با کسی که به او اهمیت می دهید اینگونه صحبت کرده اید؟
البته که نه. اما به طرز عجیبی، این دقیقاً همان چیزی است که ما در چنین موقعیت های به خودمان می گوییم یا بدتر از آن.
با شفقت به خود، یاد می گیریم که مانند یک دوست خوب با خود صحبت کنیم: «خیلی متاسفم. خوبی؟ باید خیلی ناراحت باشی. یادت باشه من کنارتم و عمیقاً برات ارزش قائلم. کاری هست که بتونم انجام بدم؟»
هنگامی که ما آگاهانه درد خود را مشاهده می کنیم، می توانیم رنج خود را بدون اغراق بیان کنیم و دیدگاه عاقلانه و عینی تری نسبت به خود و زندگی داشته باشیم.
خبر خوشحال کننده این است که شفقت به خود کاملا قابل یادگیری است و ما با آموزش و تمرین میتوانیم رفتارمان را با خودمان اصلاح کنیم و به مرور دست از آزار مداوم خودمان برداریم.
آیا ممکن است بیش از حد دلسوز شویم؟
بسیاری از مردم می ترسند که شفقت به خود در واقع نوعی ترحم به خود باشد. در واقع، شفقت به خود پادزهری برای ترحم به خود است. در حالی که ترحم به خود می گوید: بیچاره من! شفقت به خود تشخیص می دهد که زندگی برای همه سخت است.
شفقت، از جمله شفقت به خود، با سیستم مراقبت از پستانداران مرتبط است. به همین دلیل است که وقتی احساس ناراحتی میکنیم، دلسوز بودن با خودمان باعث می‌شود مانند کودکی که در آغوشی گرم گرفته شده، احساس امنیت و مراقبت کنی.
در مورد مهربانی با خود خیلی وقتها نگران این هستیم که مبادا خودمان را بیش از حد لوس کنیم. اینجا چند ترس شایع از مهربانی با خود را مرور میکنیم.
ترس ها در مقابل حقایق :
ترس: شفقت به خود ما را ضعیف و آسیب پذیر می کند.
حقیقت: در واقع، شفقت به خود منبع قابل اعتمادی از قدرت درونی است که درهنگام مواجهه با مشکلات، شجاعت می بخشد و انعطاف پذیری را افزایش می دهد. تحقیقات نشان می‌دهد که افراد دلسوز به خود بهتر می‌توانند با موقعیت‌های سخت مانند طلاق، تروما یا دردهای مزمن کنار بیایند.
ترس: شفقت به خود در واقع همان خودپسندی است.
حقیقت: در واقع دقیقا برعکس است. شفقت ما را به سمت سلامتی و رفاه درازمدت سوق می‌دهد و مانند خودپسندی همراه با نیاز به تحسین اغراق آمیز دیگران نیست. تحقیقات نشان می دهد که افراد دلسوز به خود رفتارهای سالم تری مانند ورزش کردن، خوب غذا خوردن، کمتر نوشیدن و مراجعه منظم به پزشک دارند.
ترس: شفقت به خود در واقع نوعی بهانه آوردن برای رفتار بد است.
حقیقت: در واقع شفقت به خود امنیت لازم برای اعتراف به اشتباهات را به جای نیاز به سرزنش دیگران برای آنها فراهم می کند. تحقیقات نشان می‌دهد که افراد دلسوز به خود مسئولیت بیشتری در قبال اعمال خود می‌پذیرند و اگر به کسی توهین کرده‌اند، بیشتر عذرخواهی می‌کنند.
برگرفته از :
Effects of Mindful Self-Compassion
Leading experts on mindful self-compassion Drs. Kristin Neff and Christopher Germer
به قلم دکتر مریم دوست مهربان
پزشک و ارشد روانشناسی
فعال در بخش مشاوره سلامت روان گروه آموزشی